Ո՞ր դարից են Հայաստանում սկիզբ առել վաղքրիստոնեական համայնքները: Քրիստոնեությունը, որն սկիզբ էր առել I դարում Պաղեստինում, II–III դդ. ընթացքում լայնորեն տարածվեց Հռոմեական կայսրությունում և Մերձավոր Արևելքում։ Նոր վարդապետության հիմնադիրը Հիսուս Քրիստոսն էր։
Ովքե՞ր են եղել Հայաստանում քրիստոնեության առաջին քարոզիչները։ Հայաստանում առաջին քարոզիչները եղել են Թադեոս ու Բարդուղիմեոս առաքյալները։
Ինչո՞ւ է Հայոց Եկեղեցին կոչվում առաքելական։ Քանի որ Հայոց քրիստոնեական եկեղեցու հիմնադիրները եղել էին առաքյալներ, այն անվանվում է առաքելական:
Ո՞ր Թագավորի օրոք քրիստոնեությունը Հայաստանում հռչակվեց, պետական կրոն, ով դարձավ առաջին կաթողիկոսը։ Քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակվես Տրդատ III Մեծ արքայի օրոք: Առաջին կաթողիկոսը դարձավ Գրիգոր Պարթևը:
Ի՞նչ դեր էր կատարում եկեղեցին Հայոց թագավորության կյանքում:
Անուրանալի է քրիստոնեական եկեղեցու դերակատարությունը հայոց պատմության մեջ: Քրիստոնեության ընդունումը նպաստեց թագավորական իշխանության ամրապնդմանը և հետագայում մեծ դեր կատարեց երկրի կյանքում: Արագացավ Հայաստանի ներքին համախմբումը:
Համառոտ ներկայացրեք Հայոց եկեղեցու կառույցի ձևավորումը։ Քրիստոնեության ընդունումից հետո, սկսեցին վերացվել հեթանոսական մեհյանները, դրանց փոխարեն կառուցվեցին առաքելական եկեղեցիներ: Գրիգոր Լուսավորչի օրոք հիմնականում ձևավորվեց հայ եկեղեցական կառույցը։ Ստեղծվեցին 36 եպիսկոպոսություններ: Դրանց գլուխ կանգնած եպիսկոպոսներն արարողությունների ժամանակ տեղ էին զբաղեցնում կաթողիկոսի աջ և ձախ կողմերում։ Եպիսկոպոսություններից երկուսը ստեղծվեցին Վիրքի և Աղվանքի համար։
Ինչով էր Հռոմի համար վտանգավոր հայ-պոնտական դաշինքը
Այն հակասում հակասում էր հռոմեական շահերին։
Որոնք էին հայ-պոնտական դաշինքի ընձեռած հնարավորությունները Հայաստանի համար: Արդյո՞ք այն արդարացրեց Տիգրան 2-րդի հույսերը:
Նվաճվող գույքը և գերիները պատկանում էին Տիգրանին։
Ինչու Տիգրան Մեծը չբավարարվեց Պարթևստանի նվաճմամբ ու արքայից արքա տիտղոսով և նվաճեց նաև Սելևկյան թագավորությունն ու Լևանտի այլ երկրներ:
Որ Հայաստանը ավելի մեծանա։
Պատկերացրու դու Հայաստան վերադարձած արքայազն Տիգրանն ես: Հայոց գահին հաստատվելու ինչպես նաև Հայաստանի դիրքերն ամրապնդելու համար խիստ անհրաժեշտ է դաշինք կնքել Պոնտոսի հետ: Ավելին՝ դաշինքը պետք է ամրագրվի նաև Պոնտոսի արքայի աղջկա հետ քո ամուսնությամբ, թեպետ դու արդեն ունես քո ընտրյալը: Ինչպես կբացատրես քո ընտրյալին ստեղծված իրավիճակը:
Ես կասեմ <<Ես դա անում եմ, որ քեզ ու երկիրը փրկեմ։>>
Ինդուլուգենցիան մեղքերի թողության շնորհագիր է, որը Հռոմի պապի անունից հավատացյալներին վաճառում էին։
Երբ և որտեղ փակցվեցին Մարտին Լյութերի 95 դրույթները: Ինչի և ում դեմ էին ուղղված դրանք:
1517թ․ հոկտեմբերի 31-ին Գերմանիայի Վիտերբերգ քաղաքի Մայր տաճարի դռանը մի թուղթ այն պարունակում էր 95 դրույթ դրանց հեղինակը Վիտերբերգի համալսարանի պրոֆեսոր Մարտին Լյութերը։Լյութերի դրույթները ուղղված էին ինդուլուգենցիաներ վաճառքի դեմ։Նա կարծում է, որ մարդը կարող է փրկության հասնել միայն հավատով, այլ ոչ թե ինդուլգենցիաներ գնելով։
Ովքեր ստացան բողոքական անվանումը և ինչու:
Եչբ Կարլոս V կայսրը հրամանագիր արձակեց Լյութերի քարոզած գաղափարներն արգելելու մասին, նրա կողմնակիցները բողոքեցին նրա դեմ։ Դրա համարել նրանց անվանեցին բողոքականներ։
Բացատրեք «Ում իշխանութունը, նրա էլ՝ հավատը» սկզբունքի իմաստը:
Այս կզբունքի իմաստը՝ տվյալ տարածքի իշխանն էր որոշում իր հպատակների հավատը
Ով և երբ հրապարակեց գեարագահության մասին օրենքը Անգլիայում:
Գեարագահության մասին օրենքը հրամապարակեց Հենրիխ VIII 1534թ․
Ով էր Ժան Կալվինը և ինչ էր քարոզում:
Ֆրասիաից Շվեցարիա տեղափսխված Ժան Կալվինը քարոզում, որ Աստված մարդկանց համար նախասահմանել է կամ փրկություն կամ փորձություն։
Ինչ է Հակառեֆորմացիան: Երբ լույս տեսավ «Արգեկված գրքերի» առաջին ցուցակը:
Ռեֆոռմացիոն շարժման հետևանքով կաոսլիկ եկեղեցու միասնությունը տրոհվեց։ Այն պահպանելու համար վերջինս դիմեց հակաքալյերի որոնք ստացան Հակառեֆորմացիա անվանումը։ 1559թ․ լույս տեսավ <<Արգելված գրքերի>> առաջին ցուցակը։
Ինչ է կոչվում կառավարման այն համակարգը, որը ստեղծվել է Չինաստանում: Նկարագրեք այն: Ձեզ դուր է գալիս այդ համակարգը. ինչու:
Նա կոչվում է ընտռություն ըստ առժանիքի։ Ես հավանում այդ համակարգը, որովհետև դպրոցներում կարող էին նաև սովորել մյուս դասերին պատկանող մարդիկ։
Ինչպես Չինաստանն ազատագրվեց մոնղոլական տիրապետությունից:
Չինացի ժողովուրդը 1368թ․ ոտքի ելավ ազատագրական պայքար մղեց և ազատվեց մոնղոլներից։
Ինչու էին չինացիները այդքան մեծ ուշադրություն դարձնում իրենց երկրի պատմությանը: Թվարկեք միջնադարյան Չինաստանում կատարված գյուտերը:
Որովհետև Չինացիների երկրի պատմությունը իրենց ասածվացքի խոսքերով իրենց ապագայի ուսուցիչն է։ Իսկ միջնադարյան կատարված գյուտերը դա՝ թուղթը, տպագրությունը, ճենապակին, լուցկին, վառոդը, կողմացույցը, հեծանիվի շառժական շխթան, թնդանոթը և այլն էն։
Որտեղ է գտնվում Ճապոնիան: ԵՐբ եբ այստեղ ստեղծվել առաջին պետությունները:
Ճապոնիան բազմաթիվ կղզիներից կազմված երկիր է նա գտնվում է Ասիաի արևելքում։
Ինչպես Ճապոնիան խուսափեց մոնղոլական նվաճումից:
Հիսուն օր տեված կռիվներից հետո եղավ մեծ թայֆուն, որի հետևանքով սկեց մոնղոլական նավատորմը։ Հետաայում Ճապոնացիք թայֆունին անվանեցին Կամիկադզե, որը թարգմանաբար Ճապոներենից նշանակում է աստվածային քամի։
Փորձեք պարզաբանել սյոգունության դերը ճապոնական կայսրությունում:
Սյոգունությունը նպաստեց գիտության և մշակույթի զարգացմանը։
Դվինի եկեղեցական ժողով 554 թվականի մարտի 29-ին Մարզպանական Հայաստանի մայրաքաղաք Դվինում ապագա կաթողիկոս Հովհաննես Գաբեղենացու գլխավորությամբ հրավիրված ազգային-եկեղեցական ժողով։ Գումարվել է «հակառակ ժողովոյն Քաղկեդոնի»՝ Ծաղկազարդի օրը, կաթողիկոս Ներսես Բ Բագրևանդցու օրոք, պարսից Խոսրով արքայի 24-րդ և բյուզանդական Հուստինիանոս կայսրի 14-րդ տարում։
Քաղկեդոնի չորրորդ տիեզերաժողով։
Քաղկեդոնի ժողով, 451 թ. հոկտեմբերի 8-ից առ նոյեմբերի 1-ը տեղի ունեցած եկեղեցական ժողով, որը հրավիրվել է Կոստանդնուպոլսից ոչ հեռու գտնվող Քաղկեդոն քաղաքում (Ներկայումս Ստամբուլի արվարձաններից մեկն է) Բյուզանդիայի կայսր Մարկիանոսի կողմից Լևոն Բ պապի համաձայնությամբ՝ Եվտիքեսի ուսմունքը քննելու և Քրիստոսի բնության մասին վեճերին լուծում տալու նպատակով։ Կաթոլիկ և Ուղղափառ եկեղեցիների կողմից Քաղկեդոնի ժողովը ճանաչվում է որպես տիեզերական։ Հայ առաքելական եկեղեցին, ընդունելով Քաղկեդոնի ժողովի որոշ դրույթները, հրաժարվել է ճանաչել ժողովի կողմից հռչակած քրիստոսաբանական բանաձևը, որի հիմքում դրված է Լևոն պապի տումարը։
Ինչ հետևանքներ ունեցան Հուստինիանոսի վերափոխությունները Հայաստանի համար։ Հուստինիանոս բյուզանդական կայսր 527 թ-ի օգոստոսի 1-ից մինչև իր մահը 565 թ։ Ձգտել է վերականգնել Հռոմեական կայսրության երբեմնի հզորությունն ու տարածքը։
Ովքեր էին նեստորականները, ինչ է նեստորականություն։
Նեստորականություն, քրիստոնեական ուսմունք, որը դատապարտվել է որպես հերետիկոսական 431 թ. Եփեսոսի ժողովում։ Ուսմունքը ստացել է իր անունը 428 – 431 թթ. Կ.Պոլսի պատրիարք Նեստորից։ Ուսմունքը, որը դավանում էր Նեստորը հանդիսանում էր նաև Անտիոքի աստվածաբանական դպրոցի դավանանքը, զարգացվել է 4-րդ դարի աստվածաբաններ Դիոդորոս Տարսեցու և Թեոդորոս Մոպսուեստացու աշխատություններում։
Երբ է տեղի ունեցել պարսկա-բյուզանդական պատերազմը։
Պարսկա բյուզանդական պատերազմը տեղի է ունեցել 602-628թթ․։
Ով է Հազկերտ 2-րդը,ինչ քայլերի դիմեց Արևելյան Հայաստանի ներքին ինքնուրույնությունը ոչնչացնելու ուղղությամբ:
Հասկերտ II-ը Պարսկաստանի արքան էր Հայաստանի հզորությունը թուլացնելու նպատակով նա Հայաստանի գնդերը ուղարկեց Արևելք և ձրագրել էր նաև հայերի կրոնափոխությունը։
Որքանով էին արդարացված Վասակ Սյունու և Վարդան Մամիկոնյանի խմբավորումների մոտեցումները:
Արդարացված է քանի որ ձևական էին դավանափոխվել, որ հետո ապստամբություն անեին։
Ինչ նշանակություն ունեցան Վարդանանց և Վահանանց պատերազմները,արդյոք նրանք հասան իրենց նպատակին,ինչպես:
Այո հասան, որոբհետև պարսիկները փախան։
Ըստ քեզ՝ ինչ ընթացք կարող էին ունենալ հայ-պարսկական հարաբերությունները,եթե Վարդան Մամիկոնյանն ու իր կողմնակիցները վստահեին Վասակ Սյունուն և դադարեցնեին ռազմական գործողությունները:Կամ հակառակը՝ եթե Վասակ Սյունին միանար Վարդան Մամիկոնյանին:
ԾՈՒՅԼ ԹԱԳԱՎՈՐՆԵՐԸ Հյուսիսային Գալլիայում, ինչպես գիտեք, կազմավորվել էր Ֆրանկական թագավորությունը: Ֆրանկների առաջին թագավոր Քլոդվիգի հրամանով լատիներեն գրի առնվեցին ֆրանկների սովորույթները և իրավական նորմերը: Կազմվեց օրենքների ժողովածու, որն ստացավ «Սալիական դատաստանագիրք» անվանումը: Երկիրը կառավարող Մերովինգների արքայատոհմը շուտով սկսեց թուլանալ: Մերովինգները թեև պահպանում էին թագավորական տիտղոսը, բայց իշխանություն չունեին: Այդ պատճառով նրանց անվանում էին «ծույլ թագավորներ»: Երկիրը կառավարում էին արքայական կալվածքների Հաղթանակ տանելով Սուասոնի մոտ (486 թ.)՝ ի թիվս այլ ավարի՝ ֆրանկները վերցրին զարմանալի գեղեցկության և մեծության մի գավաթ: Քլոդվիգը խնդրեց այդ գավաթը տալ իրեն՝ իր մասնաբաժնից դուրս: Զինվորները պատասխանեցին. «Արա՛ ինչ ուզում ես, քանզի ոչ ոք չի կարող հակառակվել քո իշխանությանը»: Բայց մի զինվոր բարձրացրեց մարտական կացինը և կոտրեց գավաթը՝ ասելով. «Դու ոչինչ չես ստանա, բացի քո հասանելիքից»: Բոլորը զարմացել էին այդ արարքից, բայց արքան թաքցրեց իր վիրավորանքը: Մեկ տարի անց նա հրամայեց իր զորքին հավաքվել զորատեսի: Անցնելով շարքերի առջևով՝ նա մոտեցավ այդ նույն զինվորին և ասաց նրան. «Ոչ ոք այդպես չի պահում իր զենքը»,— և խլելով նրանից կացինը՝ նետեց գետին: Իսկ երբ զինվորը կռացավ, որ վերցնի կացինը, արքան կտրեց նրա գլուխը: «Այսպես,— ասաց նա,— դու վարվեցիր գավաթի հետ Սուասոնում»: Քլոդվիգը դրանով մեծ սարսափ առաջացրեց իր անձի հանդեպ: Քլոդվիգն ու զինվորը: Նկարում Քլոդվիգը պատկերված է ալեզարդ ծերունու տեսքով, չնայած այդ ժամանակ նա ընդամենը 20 տարեկան էր: Կառավարիչները՝ մայորդոմները (լատ.՝ տան ավագ): Նվաճելով Պիրենեյան թերակղզին՝ արաբները սկսեցին ասպատակել նաև Հարավային Գալլիան: Պուատիեի 732 թ. մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտում մայորդոմ Կարլոս Մարտելը պարտության մատնեց արաբներին: Այս հաղթանակը մեծ նշանակություն ունեցավ, քանզի կանգնեցրեց արաբների հետագա առաջխաղացումը Եվրոպա: 751 թ. մայորդոմ Պիպին Կարճահասակը հռչակվեց ֆրանկների թագավոր: Հեղաշրջումը կատարվեց Հռոմի պապի թույլտվությամբ: Վարձահատույց լինելու համար Պիպինը արշավեց Հյուսիսային Իտալիա՝ լանգոբարդների դեմ: Նրանցից խլված հողերը նա նվիրեց պապին: Այս տարածքների վրա կազմավորվեց Պապական պետությունը: Այն գոյություն ունեցավ մինչև XIX դ. կեսերը: Պիպինի գահակալումով Ֆրանկական պետությունում հաստատվեց Կարոլինգների արքայատոհմը: Տոհմանունն առաջացել է Պիպինի հաջորդի՝ Կարլոս Մեծի անունից: Կարլոս Մեծ Ժամանակագրություն սաքսերի դեմ Կարլոս Մեծի մղած պատերազմների մասին 775 թ. Կարլ թագավորը զորքերով եղավ Սաքսոնիայում, ամայացրեց այն, պատճառեց մեծ ավերածություններ: 783 թ. Տեր թագավորը մեծ զորքով մեկնեց Սաքսոնիա և սկսեց պատերազմ ապստամբած սաքսերի դեմ, սաքսերի կողմից սպանվեց բազմահազար մարդ՝ ավելի շատ, քան առաջ: 796 թ. Այդ տարի Կարլ թագավորը իր երկու որդիների հետ եղավ Սաքսոնիայում, շրջեց սաքսոնական հողերը, ուր խռովություններ էին բարձրացրել՝ հրկիզելով ամեն ինչ և ամայացնելով, այնտեղից բերեց գերի տղամարդիկ, կանայք և երեխաներ, ինչպես նաև անթիվ քանակի ավար: 799 թ. Կարլը գերի վերցրեց բազում սաքսերի՝ իրենց կանանց ու երեխաների հետ, նրանց բնակեցրեց իր պետության տարբեր մարզերում, իսկ նրանց հողերը բաժանեց եպիսկոպոսների, քահանաների և կոմսերի միջև: ՄԻՋԻՆ ԴԱՐԵՐ 26 ԱՍՏԾՈ ԸՆՏՐՅԱԼ ԿԱՅՍՐԸ Ֆրանկական պետությունը իր հզորության գագաթնակետին հասավ Կարլոս Մեծի (768–814) օրոք: Նա իր ամբողջ կյանքն անցկացրեց պատերազմներում: Կարլոս Մեծը նվաճեց Հյուսիսային Իտալիան, Բավարիա և Սաքսոնիա դքսությունները և Իսպանիայի հյուսիսարևելյան շրջանները: Կարլոս Մեծի կայսրությունը Ֆրանկների բնակության շրջանները V դարի վերջին Ֆրանկների նվաճումները V դարի վերջին և VI դ. սկզբին Ֆրանկական պետության սահմանները Քլոդվիգի օրոք 511 թ. դրությամբ Ֆրանկների նվաճումները VI–VIII դարերում Կարլոս Մեծի 768–814 թթ. արշավանքների ուղղությունները Ֆրանկների նվաճումները Կարլոս Մեծի օրոք Ֆրանկական կայսրության սահմանները IX դ. սկզբին Ֆրանկական կայսրությունից կախյալ տարածքներ Ճակատամարտի վայր և տարեթիվ ՎԱՂ ՄԻՋՆԱԴԱՐ 27 Կարլոսի նվաճումների արդյունքում Ֆրանկական պետության տարածքը կրկնապատկվեց: Նա իրեն համարում էր Արևմտահռոմեական կայսրության ժառանգորդը, ուստի ձգտում էր յուրացնել կայսեր տիտղոսը: 800 թ. Հռոմի պապը Կարլոսին թագադրեց արևմտահռոմեական կայսերական թագով: Վաղ միջնադարի Եվրոպայում «Կարլոս» անունը դարձավ արքայական իշխանության խորհրդանիշ: Եվրոպայի առանձին երկրների կառավարողներ սկսեցին իրենց անվանել «կարոլ» (թագավոր)՝ Կարլոսի անունից: Կարլոսի մահից հետո նրա տերությունը տրոհվեց: 843 թ. Վերդեն քաղաքում Կարլոսի երեք թոռները դաշնագիր ստորագրեցին կայսրության բաժանման վերաբերյալ: Վերդենի դաշնագիրը հիմք դարձավ ապագա Ֆրանսիայի, Գերմանիայի և Իտալիայի կազմավորման համար: ԿԱՐՈԼԻՆԳՅԱՆ ՎԵՐԱԾՆՈՒՆԴԸ Կարոլինգների օրոք ձևավորվեց նոր մշակույթ, որը ստացավ «Կարոլինգյան վերածնունդ» անվանումը: Դրա հիմքում ընկած էին երեք մշակույթները՝ անտիկ, քրիստոնեական և բարբարոսական: Նրանց կապող օղակը եկեղեցին և լատիներենն էին: Կարլոս Մեծը ձգտում էր կայսրության տարածքում ապրող բոլոր ժողովուրդների ու ցեղերի համար ստեղծել միասնական մշակույթ: Խոշոր վանքերում բացեց դպրոցներ: Այնտեղ պետք է սովորեին ոչ միայն հոգևորականների, այլև աշխարհիկ մարդկանց երեխաները: Կարլոսը արքունիք էր հրավիրում կրթված մարդկանց Իտալիայից, Իսպանիայից, ԲրիԽոշոր վանքերում Կարլոս Մեծը բացեց դպրոցներ, որտեղ սովորում էին ոչ միայն հոգևորականների, այլև աշխարհիկ մարդկանց երեխաները: Աճեց կրթություն ստացած մարդկանց թիվը: Վանքերում արտագրում և բազմացնում էին անտիկ գիտնականների աշխատությունները: ՄԻՋԻՆ ԴԱՐԵՐ 28 տանիայից: «Կարոլինգյան վերածննդի» ամենանշանավոր գործիչը Ալքուինն էր, որին հրավիրել էին Բրիտանիայից: Կարլոսի արքունիքում ստեղծվեց գրական խմբակ, որը կոչվում էր «արքունական ակադեմիա»: Նրա գործունեությանը մասնակցում էին նաև կայսրը և նրա ընտանիքի անդամները: «Կարոլինգյան վերածնունդը» մեծ դեր խաղաց Արևմտյան Եվրոպայի մշակութային կյանքում:
Վերհիշեք,որտեղ,երբ, ով է կազմավորել Ֆրանկական թագավորությունը։
751թ․ Հյուսիսային իտալիայում, Պիպին Կարճահասակը
Ինչու էին Մերովինգներին անվանում ծույլ թագավորներ։
Մերովինգները թեև պահպանում էին թագավորական տիտղոսը, բայց իշխանություն չունեին։ Այդ պատառով նրանց անվանում էին <<Ծույլ թագավորներ>>
Ով էր Կարոլինգների արքայատոհմի հիմնադիրը
Կարոլինգների արքայատոհմի հիմնադիրը դա Պիպինն էր։
Ինչու էր Կարլոս Մեծը իրեն համարում Արևմտահռոմեական կայսրության ժառանգորդ
Կառլոս Մեծն իրեն համարում Արևմտահռոմեական կայսրության ժառանգորդ, որովհետը նա նվաճեց Հյուսիսային Իտալիան,Բավարիա և Սաքսոնիա դքսությունները և Իսպանիայի հյուսւսարևելյան շրջանները։
Երբ է կնքվել Վերդենի դաշնագիրը:Որ պետությունների առաջացման հիմք դարձավ այն:
843 թ.
Որ մշակույթների համադրումից առաջացավ Կարոլինգյան վերածննդի մշակույթը:
Կարոլինգների օրոք ձևավորվեց նոր մշակույթ, որը ստացավ «Կարոլինգյան վերածնունդ» անվանումը: Դրա հիմքում ընկած էին երեք մշակույթներ՝ անտիկ, քրիստոնեական և բարբարոսական: Նրանց կապող օղակը եկեղեցին և լատիներենն էին: Կարլոս Մեծը ձգտում էր կայսրության տարածքում ապրող բոլոր ժողովուրդների ու ցեղերի համար ստեղծել միասնական մշակույթ: Նա խոշոր վանքերում բացեց դպրոցներ: Այնտեղ պետք է սովորեին ոչ միայն հոգևորականների, այլև աշխարհիկ մարդկանց երեխաները: Վանքերում արտագրում և պահպանում էին անտիկ գիտնականների աշխատությունները:
Կայսերական դարպասի խճանկար-Լևոն 6-րդը Քրիստոսի առջև,Սուրբ Սոֆիայի տաճար,խճանկար-9-րդ դար
Ինչ տարածքներ կորցրեց Բյուզանդիան արաբների դեմ մղվող պատերազամների հետևանքով
Ասորիքը, Պաղեստինը և Փոքր Ասիայի արևելքը։
Ով էր Հայկական-Մակենդոնական արքայատոհմի հիմնադիրը:Ինչպես նա հասավ յասերական աստիճանի
Վասիլ Բարսեղ I-ը սկզբում ծառայում է որպես կայսրական ախոռապան, հետո նա դառնում է համակառավարիչ Միքայել III-ի հետ հետագայում տապաելով նրան դառնում է կայսր։
Փաստերով հիմնավորեք,որ Հայկական արքայատոհմի օորոք Բյուզանդիան կրկին հզորացել էր:
Նրա օրոք Բյուզանդիան վերականգնեց իր տիրապետությունները Միջերկրական և Սև ծովերի ափերին։ Կայսրությանը միացվեցին Բուլղարական թագավորությունը, Ասորիքը, Հյուսիսային միջագետքի և Հայաստանի զգալի մասը։
Ինչով էր հայտնի Կոստանդին 7-րդ Ծիրանածին կայսրը
Նա հայտնի է որպես հանրագիտարանային բնույթի ժողովածուների հրատարակությանների նախաձեռնող։
Որն է բյուզանդկան էպոսը և ինչի հետ է կապված նրա ստեղծումը:Այս առումով կարող ենք այն համեմատել հայկական պոսի հետ:
Արաբների դեմ մղված փայքարի ընցածքում ստղծվեց Բյուզանդական էպոսը իսկ նրա անունը «Ասք Դիգենիս Ակրիտասի մասին» է։
Այդ առումով կարող ենք համեմատել Հայկական էպոսի հետ, որովհետև նույն պես արաբների դեմ մղված փայքարի ընցաքում է ստեղծվել Հայկական էպոսը։
Երբ է բացվել Կոստանդուպոլսի համալսարանը
1045 թվականին։
Ովքեր էին սելջուկները և պեչենեգները:
Սելջուկները Ասիաից էին իսկ պենչենգեները Եվրոպաից։
Երբ է տեղի ունեցել Մանազկերտի ճակատամարտը:ինչ հետևանքներ ունեցավ այն:
1071 թվականին Բյուզանդական զորքը ծանր պարտություն կրեց Սելջուկներից և կայսր Ռոմանոս IV Դիոգոնեսը ընկավ գերի։
Գրիգորյան Արսեն 